Γράφει ο Τάσος Γ. Καπουρνιώτης
Αρχιτέκτονας
Κάθε τόσο επίκαιρα γεγονότα, όπως η σύγχρονη πανδημία του Covid 19, αλλά και τις μέρες αυτές οι ατίθασες καταστροφικές πυρκαγιές και ποιος ξέρει τι άλλο στο άγνωστο Μέλλον, αναδεικνύουν τον ρόλο και τη σημασία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) σε περιόδους καταστάσεως κρίσεων, μαζικών καταστροφών αλλά και διάφορων γεγονότων διαφορετικών από τα συνηθισμένα στάνταρ της απλής καθημερινότητας.
Εύλογο λοιπόν αποτέλεσμα, συμπέρασμα πως τα ΜΜΕ συνιστούν το κατ εξοχήν αλλά και το ΜΟΝΑΔΙΚΟ βήμα ενημέρωσης διαμέσου των δελτίων ειδήσεων.
Με την πάροδο του χρόνου τα δελτία αυτά για διάφορους λόγους εξελίχθηκαν και εξελίσσονται, ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΟΝΤΑΙ (θα έλεγα…) σε πολύωρη ζωντανή παράσταση πληροφόρησης (στα πρότυπα αυτού που ονομάζουμε ΡΙΑΛΙΤΙ), με θέμα συζήτησης το εκάστοτε ιδιαίτερο γεγονός.
Για την ιστορία ΡΙΑΛΙΤΙ κυριολεκτικά είναι τα θεάματα που μπήκαν στα σπίτια μας και έγιναν ΣΥΝΗΘΕΙΑ και μέρος της καθημερινότητάς μας, στην ζωή μας.
Αποτέλεσμα… η αναμφισβήτητη ΕΠΙΡΡΟΗ τους στην κοινή γνώμη και κατασυνέπεια η ευθύνη (;..) που προκύπτει από τον τρόπο που καλύπτουν κάθε επικαιρότητα και τα από αυτήν συμπεράσματα.
Βασικά συνειδησιακά αυτή η πληροφόρηση θα έπρεπε να είναι άκρως ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ, κυρίως ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ βοηθώντας έτσι στην σωστή κατανόηση και αντιμετώπιση.
Παρόλα αυτά εκείνο που παρατηρείται είναι ένας συναγωνισμός και μια εμμονή στις σεναριογραμμένες περιγραφές, πολλές φορές με επαναλαμβανόμενα ρεπορτάζ, συνεντεύξεις.
Δεν ήταν λοιπόν πρωτόγνωρο που μέσα στην πρωτοφανή κρίση της πανδημίας και τώρα στην ένταση των πυρκαγιών, αλλά και στα κάθε τόσο γεγονότα όπως ειδεχθείς δολοφονίες, εγκλήματα, σκάνδαλα γενικά, η αναφορά να αποτελεί ταυτόχρονα και θέαμα.
ΑΥΤΟ!.. που προκαλεί εντύπωση…. δεν είναι άλλο από την μεγάλη διάρκεια και τον γλαφυρό τρόπο μετάδοσης αυτών των οποιωνδήποτε περιγραφών.
Η μετάδοση των ΕΙΔΗΣΕΩΝ έχει καταντήσει σήριαλ πολλών αστέρων ακροαματικότητας και ο συναγωνισμός μεταξύ των διάφορων ΜΜΕ (κυρίως καναλιών) έχει μεταφερθεί στα πολύωρα δελτία.
Κάθε φορά ανάλογα στα γεγονότα, η σκηνοθεσία και σκηνογραφία των στούντιο είναι στο φόρτε τους, με ζωντανές απεικονίσεις –ρεπορτάζ και πάντα σε συνδυασμό με εντυπωσιακή εμφάνιση των εκφωνητριών- εκφωνητών.
Είναι εμφανές ότι ακολουθούν ένα σενάριο παρουσίασης, με απώτερο σκοπό (άποψή μου) να καθηλώσουν, να τρομοκρατήσουν (ίσως), παραπλανήσουν (μάλλον), αποκοιμίσουν και τέλος το επιδιωκόμενο σίγουρο εκ των πραγμάτων (διαφημίσεις) να ΠΟΥΛΗΣΟΥΝ.
Το να δείχνεις και να αναφέρεις πρόσωπα ακούσια αναμεμιγμένα στα γεγονότα, κάθε άλλο παρά είδηση είναι.
Είναι ΘΕΑΜΑ και μάλιστα τσάμπα.
Ο γεράκος που έκλαιγε για το καμένο σπίτι του αγκαλιά με τον ρεπόρτερ…., το μισοκαμένο ζωάκι που γλύτωσε από την φωτιά αλλά δεν τα κατάφερε…., ο γείτονας που είδε τον δολοφόνο αλλά δεν ήξερε το όνομά του…., η άλλη που άκουσε φωνές αλλά κοιμότανε και δεν έδωσε σημασία…. οι αυτόπτες μάρτυρες που τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν τίποτα, αλλά κέρδισαν έτσι τα δευτερόλεπτα δημοσιότητας του Άντι Γουόρχολ και ένα σωρό άλλα.
ΟΛΑ μέρος ενός καλοδουλεμένου στόρι, που για να το δείχνουν και όπως το δείχνουν κάποιος λόγος υπάρχει.
Είναι απαράδεκτο να κάθεσαι στον καναπέ σου (τρόπος του λέγειν) να παρακολουθείς κάτι που σε ενδιαφέρει και ξαφνικά αυτό που έβλεπες να διακόπτεται και να προβάλουν ΕΚΤΑΚΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ειδήσεων όχι μόνο πληροφοριακό αλλά στην κυριολεξία περιγραφικό, με εικόνες, βίντεο, συνεντεύξεις.
ΈΚΤΑΚΤΟ ΔΕΛΤΙΟ που κρατάει σχεδόν όσο το πρόγραμμα για το οποίο υπήρχε και πουλημένος χρόνος διαφήμισης ο οποίος σημειωτέον δεν χάνεται…. ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ενδιάμεσα .
Το ίδιο και στα τακτά Δελτία ειδήσεων, τα ρεπορτάζ διαδέχονται το ένα το άλλο καταλαμβάνοντας χρόνο δεκαπλάσιο της παρουσίασης του γεγονότος.
Η περιγραφή της δυστυχίας και οποιασδήποτε άλλης δυσάρεστης συνέπειας δεν είναι είδηση, είναι αυτό που ανέφερα πιο πάνω, είναι ΡΙΑΛΙΤΙ.
Δεν είναι όμως μόνο η παρουσίαση και στην συνέχεια η περιγραφή ταυτόχρονα γίνεται και αναφορά σε οτιδήποτε άλλο έχει ειπωθεί σχετικά με την περίπτωση.
Όπως αυτά που διάφορα φερέφωνα τρολ (πιθανόν πληρωμένα) βρίσκουν την ευκαιρία και ξερνούν κακόβουλες απόψεις, ανύπαρκτα στοιχεία, για να πλήξουν οποιονδήποτε πολιτικό, επιστημονικό ή άλλο κοινωνικό αντίπαλο.
Αποτέλεσμα η ΣΥΓΧΥΣΗ.. Η οποία μπορεί να είναι και το επιδιωκόμενο.
Καθημερινά συναντώ και συναναστρέφομαι άτομα απορημένα, μαζί αγανακτισμένα, αλλά και πανικόβλητα από ότι συμβαίνει.
Από την μια επηρεασμένοι από τις ειδήσεις σαν γεγονότα, από την άλλη συνεπαρμένοι στην λεπτομερή παρουσίαση.
Ταυτόχρονα όντας αποδέκτες της οποιαδήποτε απαισιόδοξης και πολλές φορές αρκετά παραλλαγμένης είδησης του πηγαδιού (προσφιλές Ελληνικό χόμπι) συνέχεια των σεναριογραμμένων ειδήσεων, έχουν μετατραπεί σε ΠΑΘΗΤΙΚΟΥΣ αποδέκτες.
Κανονικά ο κάθε ένας από εμάς θα έπρεπε να είναι το αντίθετο δηλαδή ΕΝΕΡΓΟΣ αποδέκτης γνωρίζοντας από την είδηση το γεγονός, τις επιπτώσεις και τον τρόπο αντιμετώπισης.
Παρόλα αυτά όσοι (πάρα πολλοί) που θα έπρεπε να αντιδράσουν, φορτωμένοι οι περισσότεροι με άγχη στα οποία προστίθενται και οι δυσάρεστες ειδήσεις και στόρι των εκάστοτε παθόντων. . δεν το κάνουν…
Κουρασμένοι σωματικά αλλά και ψυχικά, από τις καθημερινές συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι, στην εργασία τους, επηρεασμένοι από ότι βλέπουν, δεν είναι σε θέση να σκεφτούν ήρεμα και λογικά, να διαπιστώσουν τέλος πάντων τι φταίει και μετά να διεκδικήσουν αυτό που τους ανήκει, δηλαδή να ελέγχουν, καταλογίζοντας ταυτόχρονα τις τυχόν ευθύνες, υποδεικνύοντας τους ενόχους.
Ταυτόχρονα δεν είναι σε θέση να βοηθήσουν τους άλλους.
Έτσι το έδαφος μένει ελεύθερο στους σφετεριστές της ζωής αλλά και της σκέψης.
Τελειώνοντας……..
Η μη κατευθυνόμενη φαντασία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι πόσο θετικά διακείμενοι είναι προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους και γενικά στη ζωή.
H κρίση, εντός μας και εκτός, η οποία προκλήθηκε από την απειλή μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία.
Μια ευκαιρία να ξανασκεφτεί κανείς ποιος είναι και να αναζητήσει καινούργια νοήματα στην ζωή.
