Έτοιμη να “γυρίσει σελίδα” και να εκλέξει τον νέο Πάπα που θα ηγηθεί της Εκκλησίας και των περίπου 1,4 δισεκατομμυρίων Καθολικών σε ολόκληρο τον κόσμο είναι η Καθολική Εκκλησία
Σήμερα, Τετάρτη 7 Μαΐου, στις 16:30 το απόγευμα (τοπική ώρα) ξεκινά η πρώτη συνεδρίαση του κονκλάβιου, και οι 135 καρδινάλιοι του Βατικανού με δικαίωμα ψήφου, με μέση ηλικία τα 70 χρόνια, έχουν μεταβεί στη Ρώμη για την εκλογή του νέου Ποντίφικα.
Η χαρακτηριστική καμινάδα μέσω της οποίας θα ανακοινωθεί -με τον λευκό ή μαύρο καπνό- το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας έχει στηθεί εδώ και μέρες στην οροφή της Καπέλα Σιστίνα, όπου θα κλειστούν οι καρδινάλιοι για την πιο μυστική ψηφοφορία του πλανήτη. Η καμινάδα στην οροφή της Καπέλα Σιστίνα αποτελεί το μοναδικό μέσο επικοινωνίας των καρδιναλίων με τον έξω κόσμο, καθώς το κονκλάβιο διεξάγεται παραδοσιακά κεκλεισμένων των θυρών.
Χιλιάδες πιστοί αναμένεται να συγκεντρωθούν στην πλατεία μπροστά στη βασιλική του Αγίου Πέτρου, περιμένοντας την ανακοίνωση του διαδόχου του πάπα Φραγκίσκου.
Ποιοι καρδινάλιοι έχουν δικαίωμα ψήφου
Δικαίωμα ψήφου για την εκλογή νέου πάπα έχουν μόνο οι καρδινάλιοι που δεν έχουν ξεπεράσει σε ηλικία τα 80 έτη. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως μόνο τα 135 από τα 252 μέλη του Κολεγίου των Καρδιναλίων θα κλειστούν στην Καπέλα Σιστίνα σήμερα.
Αυτήν τη φορά, οι εκπρόσωποι της Ευρώπης και ιδίως της Ιταλίας είναι λιγότεροι από το παρελθόν, αν και εξακολουθούν να διατηρούν την πλειοψηφία στο εκλεκτορικό σώμα.
Μεταξύ των εκλεκτόρων, 59 εκπροσωπούν τη Γηραιά Ηπειρο (39%). Το 2013, στο Κονκλάβιο που εξέλεξε τον Φραγκίσκο, οι Ευρωπαίοι καρδινάλιοι ήταν 60 σε σύνολο 115 (52%).
Μετά τους Ευρωπαίους, οι μεγαλύτερες ομάδες είναι εκείνες των Ασιατών (23) και των Κεντροαμερικανών (21). Ακολουθούν οι Αφρικανοί (18), οι Βορειοαμερικανοί (16) και εκείνοι που προέρχονται από την Ωκεανία (4), σύμφωνα με στοιχεία της Αγίας Εδρας.
Ο νεότερος και ο μεγαλύτερος
Η μέση ηλικία των εκλεκτόρων είναι 70 χρόνια και 4 μήνες. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο Κάρλος Οσόρο Σιέρα, αρχιεπίσκοπος της Μαδρίτης, που θα κλείσει τα 80 του στις 16 Μαΐου. Ο νεότερος είναι ο αρχιεπίσκοπος της Μελβούρνης, Μίκολα Μπίτσοκ, 45 ετών, 2 μηνών και 69 ημερών, ο οποίος ανακηρύχθηκε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο τον περασμένο Δεκέμβριο.
Από τους 135 εκλέκτορες, οι περισσότεροι (108) διορίστηκαν καρδινάλιοι από τον Πάπα Φραγκίσκο: 40 στην Ευρώπη, 20 στην Ασία, 19 στην Κεντρική και Νότια Αμερική, 15 στην Αφρική, 10 στη Βόρεια Αμερική και 4 στην Ωκεανία. Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ είχε διορίσει 22 και ο Πάπας Ιωάννης-Παύλος Β΄ τους υπόλοιπους πέντε.
Πώς ψηφίζουν οι καρδινάλιοι
Η διαδικασία γίνεται κεκλεισμένων των θυρών και οι καρδινάλιοι-εκλέκτορες δεν βγαίνουν από το Βατικανό μέχρις ότου εκλέξουν Πάπα.
Tα ψηφοδέλτια είναι ανώνυμα και οι Καρδινάλιοι αλλάζουν το γραφικό τους χαρακτήρα για να μην ταυτοποιηθούν. Εναποθέτουν τη ψήφο σε τεφροδόχο, ορκιζόμενοι παράλληλα στην ακεραιότητα τους.
Τα ψηφοδέλφια ελέγχονται από τρεις εκλεγμένους -μεταξύ των καρδιναλίων- ελεγκτών, οι οποίοι διαβάζουν δυνατά το όνομα και ακολούθως καταγράφεται. Δυο άλλοι επιβεβαιώνουν την καταμέτρηση.
Όλα γίνονται με το χέρι, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος παραβίασης ή διαρροής.
Κάθε ημέρα θα διεξάγονται τέσσερις ψηφοφορίες. Έπειτα από κάθε ψηφοφορία (δύο το πρωί και δυο το απόγευμα), τα ψηφοδέλτια καίγονται στη σόμπα που υπάρχει στον χώρο και δίνει το χρώμα του καπνού που βγαίνει από το φουγάρο.
Μετά από κάθε ψηφοφορία, τα ψηφοδέλτια καίγονται και αν δεν έχει εκλεγεί Πάπας, τότε τα ψηφοδέλτια καίγονται μαζί με ένα μείγμα χημικών που παράγει μαύρο καπνό. Εάν όμως υπάρχει νέος Ποντίφικας, τότε τα χημικά αλλάζουν και παράγεται λευκός καπνός για να γίνει γνωστό το ότι εκλέχτηκε ο νέος διάδοχος του Αγίου Πέτρου.
Πότε θα βγει ο πρώτος καπνός
Ο πρώτος καπνός αναμένεται να βγει το απόγευμα, γύρω στις 19:00 ώρα Ιταλίας, όπως ανέφερε ο υπεύθυνος της αίθουσας Τύπου του Βατικανού, Ματέο Μπρούνι.
Από την Πέμπτη θα υπάρχουν δύο πρωινές ψηφοφορίες (γύρω στις 10:30 και 12:00 π.μ.) και δύο απογευματινές (περίπου 17:30 και 19:00), όπου στο τέλος καίγονται τα ψηφοδέλτια.
Το απόγευμα, σε περίπτωση αίσιας ψηφοφορίας, ο λευκός καπνός θα βγει γύρω στις 17:30, διαφορετικά η καπνοδόχος και η σόμπα της Καπέλα Σιστίνα θα χρησιμοποιούνται στο τέλος της ημέρας και μετά το πέρας της τέταρτης ψηφοφορίας, περίπου στις 19:30 το απόγευμα ώρα Ιταλίας.
Αν όμως ο Πάπας εκλεγεί στις ενδιάμεσες ψηφοφορίες, προφανώς δεν θα υπάρχει πλέον αναμονή. Έτσι, θα μπορούσε επίσης να υπάρξει κάποιος ”πρώιμος” λευκός καπνός: γύρω στις 10:30 π.μ. ή στις 17:30.
Αφού αναδυθεί λευκός καπνός από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα και χτυπήσουν οι καμπάνες του Αγίου Πέτρου, το όνομα του νεοεκλεγέντος Πάπα θα μεταφερθεί στον κόσμο με μια ανακοίνωση στα λατινικά.
Ο ανώτερος καρδινάλιος διάκονος θα ανέβει στο κεντρικό μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, συνοδευόμενος από δύο ιερείς, και θα εκφωνήσει την εμβληματική ανακοίνωση: «Habemus Papam» ήτοι «Έχουμε έναν Πάπα».
Λίγο μετά την εκλογή, ο νέος Πάπας εμφανίζεται στο μπαλκόνι του Βατικανού, πλαισιωμένος από κόκκινες κουρτίνες, όπου απευθύνει την πρώτη του αποστολική ευλογία, γνωστή ως «Urbi et Orbi» («Στην Πόλη και στον Κόσμο»), όπου και σηματοδοτείται το τέλος του Κονκλαβίου.
Διακόπτεται κάθε τηλεφωνική επικοινωνία στη διάρκεια του κονκλαβίου
Το Βατικανό ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι θα διακόψει κάθε δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας εντός της μικρής πόλης-κράτους κατά τη διάρκεια του κονκλαβίου για την εκλογή νέου πάπα, διευκρινίζοντας πως δεν θα επηρεαστεί η πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Ειδικότερα, θα απενεργοποιηθεί το σήμα όλων των παρόχων κινητής τηλεφωνίας εντός της επικράτειας του Βατικανού από τις 3 το μεσημέρι (τοπική ώρα, 16:00 στην Ελλάδα) της 7ης Μαΐου. Η τηλεφωνική επικοινωνία «θα αποκατασταθεί μετά την ανακοίνωση της εκλογής του νέου ποντίφικα», αναφέρει η δήλωση.
Ο εκπρόσωπος του Βατικανού Ματέο Μπρούνι διευκρίνισε σε εκπροσώπους του Τύπου πως η διακοπή των τηλεφωνικών επικοινωνιών δεν θα επηρεάσει την πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Η εκλογή διεξάγεται με απόλυτη μυστικότητα και οι καρδινάλιοι πρέπει να παραδώσουν τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας όταν εισέλθουν στο κονκλάβιο, υπενθύμισε ο Μπρούνι στους δημοσιογράφους.
Τα φαβορί
Θα είναι ο νέος πάπας Ιταλός; Μην βιαστείτε να απαντήσετε ναι. Όντως, η παράδοση “δείχνει” Ιταλία αφού οι 217 από τους 266 της ιστορίας κατάγονταν από την Ιταλία. Οι τρεις τελευταίοι όμως ήταν κατά σειρά Πολωνός, Γερμανός και Αργεντίνος.
Αν πάντως προτιμηθεί Ιταλός, ο καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν θα έχει τις δικές του πιθανότητες. Mιλάμε για τον υπουργό Εξωτερικών του Βατικανού και τον ίσως πιο στενό συνεργάτη του Φραγκίσκου όλα τα αυτά τα χρόνια. Ανέλαβε να υλοποιήσει όλες τις μεταρρυθμιστικές ιδέες του πάπα αλλά και να ανοίξει τον ορίζοντα την Αγίας Έδρας προς τον κόσμο. Έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην αποκατάσταση των σχέσεων με την Κίνα και θεωρήθηκε όλα αυτά τα χρόνια ως ένας προοδευτικός κληρικός με όραμα.
Σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ του Politico, όμως, ο Παρολίν είναι παράλληλα μάλλον γραφειοκρατικός χωρίς να διαθέτει το ανάλογο επικοινωνιακό χάρισμα του Φραγκίσκου. Κατά άλλα πηγές χαρακτηρίζεται στην πραγματικότητα από συντηρητισμό τον οποίο έκρυβε επιμελώς για ευνόητους λόγους.
Μία ακόμη επιλογή από την Ιταλία θα μπορούσε να είναι ο καρδινάλιος Πιερμπατίστα Πισαμπάλα από την Λομβαρδία. Εχει περάσει σχεδόν τρεις δεκαετίες της ζωής του στους Αγίους Τόπους και στα Ιεροσόλυμα, επικεφαλής της εκεί Καθολικής Εκκλησίας και είναι μόλις 60 ετών. Αποφεύγει να συγκρούεται δημοσίως για θρησκευτικά θέματα και έχει συμπάθειες παντού, ακόμα και στους συντηρητικούς κύκλους του Βατικανού.
Αν ξεφύγουμε από τα ιταλικά σύνορα, σίγουρα μία περίπτωση που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι αυτή του καρδινάλιου από τις Φιλιππίνες Λουίς Τανγκλ. 0 67χρονος πρώην Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα εστιάζει ιδιαίτερα σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ εξελίχθηκε σε έναν από τους σφοδρούς πολέμιους του διαβόητου πρώην προέδρου της χώρας Ροντρίγκο Ντουτέρτε, ο οποίος κατηγορείται για χιλιάδες δολοφονίες πολιτών και δικάζεται γι’ αυτές από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Ο καρδινάλιος Πίτερ Τούρκσον από την Γκάνα, 76 ετών σήμερα, θα μπορούσε να γίνει ο πρώτος Αφρικανός πάπας της σύγχρονης ιστορίας. Το όνομά του είχε συζητηθεί και το 2013, ωστόσο η περίπτωσή του δεν προχώρησε για διάφορους λόγους.
Πιθανή εκλογή του θα έσπαγε πολλά στεγανά και θα έδινε ένα σαφές αντιρατσιστικό και συμπεριληπτικό μήνυμα σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν πρόκειται φυσικά για απλή υπόθεση.
Σε συνέντευξή του το 2013, υποστήριξε ότι η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών ήταν λιγότερο διαδεδομένη στην Αφρική, λόγω των παραδοσιακών πολιτιστικών προστασιών. Έναν χρόνο νωρίτερα, ζήτησε συγγνώμη για την προβολή ενός βίντεο που προειδοποιούσε για την εξάπλωση του Ισλάμ στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια μιας Συνόδου των Επισκόπων.
Σημειώνεται πως, ο Φραγκίσκος άλλαξε σημαντικά τη γεωγραφική ισορροπία του Κολλεγίου των Καρδιναλίων διορίζοντας περισσότερους καρδινάλιους από φτωχότερες περιοχές που ιστορικά υποεκπροσωπούνται στα υψηλότερα κλιμάκια της Εκκλησίας, οι οποίοι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία επιλογής του επόμενου Πάπα.
Η πολυσχιδής, με προοδευτικό πρόσημο, δραστηριότητα του πάπα Φραγκίσκου όσο κρατούσε το τιμόνι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας δημιούργησε και αντίπαλο, υπερσυντηρητικό δέος. Μία τέτοια περίπτωση, που μπορεί να διεκδικήσει τη θέση του πάπα, είναι ο 76χρονος Αμερικανός καρδινάλιος Ρέιμοντ Μπεργκ. Δεν συγκεντρώνει βέβαια πολλές πιθανότητες αλλά έχει συγκρουστεί πολλές με τον απερχόμενο πάπα θεωρώντας ότι ο Φραγκίσκος υιοθέτησε… woke ατζέντα.
Στο ίδιο μήκος κύματος, και με περισσότερες ελπίδες εκλογής, κινείται ο Ούγγρος καρδινάλιος Πέτερ Ερντό ο οποίος έχει εξασφαλίσει επαίνους από τον εξίσου υπερσυντηρητικό Πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Προσανατολισμένος στην Ευρώπη και τις δικές της ανάγκες ο Ερντό, σε περίπτωση που εκλεγόταν, θα έδινε το πράσινο φως για μία συντηρητική στροφή της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.
