Αραγε τι ξέρουν οι Ρώσοι ή καλύτερα τι μεταδίδουν τα ρωσικά, πλήρως ελεγχόμενα από το Κρεμλίνο, ΜΜΕ για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Κρατική προπαγάνδα είναι η απάντηση.
Πώς μπορείς να παρουσιάσεις στο λαό σου έναν πόλεμο που εσύ αποφασίζεις να διεξάγεις αναίτια και άδικα, καταστρέφοντας μια χώρα, σκοτώνοντας αμάχους αλλά την ίδια ώρα χάνοντας και δικούς σου στρατιώτες; Οταν δηλαδή μανάδες και στη δική σου χώρα, κλαίνε τα παιδιά τους; Εναν πόλεμο ο οποίος έχει προκαλέσει παγκόσμια οργή και κατακραυγή και μια σκληρή απάντηση από τη Δύση με άνευ προηγουμένου οικονομικές κυρώσεις; Εναν πόλεμο που γυρνά τη χώρα σου δεκαετίες πίσω καθώς σχεδόν κάθε τι δυτικό… εξαφανίζεται, με τα πιο γνωστά brands να αποχωρούν από τη ρωσική αγορά και εταιρείες-γίγαντες της τεχνολογίας να σταματούν τις υπηρεσίες τους;
Ο απάντηση είναι κάνοντας το μαύρο-άσπρο και διαδίδοντας fake news. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και τα ελεγχόμενα από το Κρεμλίνο κανάλια προβάλλουν στη ρωσική τηλεόραση μια άλλη ψευδή πραγματικότητα για τον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία, τον οποίο απαγορεύεται να αποκαλούν πόλεμο ή εισβολή παρά ειδική στρατιωτική επιχείρηση. Διαδίδουν ψεύδη για τα αίτια του πολέμου, ανυπόστατους ισχυρισμούς για τους Ουκρανούς και αποκρύπτουν τι ακριβώς κάνουν και την καταστροφή που προκαλούν.
Τι λένε λοιπόν τα δελτία ειδήσεων και τα ειδικά προγράμματα που αναφέρονται στις εξελίξεις για την εισβολή στην Ουκρανία; Το BBC έκανε ρεπορτάζ για τον τρόπο που μετέδιδαν τα νέα για τον πόλεμο τα ΜΜΕ της Ρωσίας , το οποίο δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022.
Το One Channel είναι ένας από τους κρατικά ελεγχόμενους τηλεοπτικούς σταθμούς της Ρωσίας και ένα από τα πιο δημοφιλή κανάλια της χώρας. Το πρωί της Τρίτης (1η Μαρτίου) διέκοψε το πρόγραμμά του με τους παρουσιαστές να ανακοινώνουν τις εξελίξεις από την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία και μεταφέρουν την είδηση ότι οι αναφορές για ουκρανικές δυνάμεις που καταστρέφουν ρωσικό στρατιωτικό υλικό είναι ψευδείς, σχεδιασμένες να «παραπλανούν τους άπειρους θεατές.
«Στο διαδίκτυο συνεχίζουν να κυκλοφορούν πλάνα που δεν μπορεί να χαρακτηριστούν παρά ψεύτικα», ακούγεται να λέει η παρουσιάστρια του έκτακτου δελτίου.
Στις 08:00 ώρα Μόσχας, το BBC συντονίζεται στο τηλεοπτικό κανάλι NTV για να παρακολουθήσει το πρωινό δελτίο, Να σημειωθεί πως το κανάλι, ανήκει σε θυγατρική της Gazprom, μιας εταιρείας που ελέγχεται από το Κρεμλίνο.
Επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στα γεγονότα στο Ντονμπάς, την περιοχή στα ανατολικά της Ουκρανίας, όπου στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία δήλωσε ότι ξεκινά την «ειδική στρατιωτική της επιχείρηση» για την αποστρατικοποίηση και αποναζοποίηση της Ουκρανίας. Δεν γίνεται καμία αναφορά για το στρατιωτικό κομβόι μήκους χιλιομέτρων που κατευθύνεται στα βόρεια του Κιέβου.
«Ξεκινάμε με τα τελευταία νέα από το Ντονμπάς. Οι μαχητές του LNR [Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ] συνεχίζουν την επίθεσή τους, έχοντας διανύσει 3 χιλιόμετρα, ενώ οι μονάδες DNR [Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ] έχουν διανύσει 16 χιλιόμετρα», λέει ο παρουσιαστής του NTV.
Ο παρουσιαστής αναφέρεται στους υποστηριζόμενους από τη Μόσχα αντάρτες που έχουν τον έλεγχο των λεγόμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ από την επέμβαση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία πριν από οκτώ χρόνια.
Στο Rossiya 1 και το Channel One – τα δύο πιο δημοφιλή κανάλια της Ρωσίας, και τα δύο ελεγχόμενα από το κράτος – οι ουκρανικές δυνάμεις κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου στην περιοχή του Ντονμπάς. Η απειλή για τους αμάχους στην Ουκρανία δεν προέρχεται από ρωσικές δυνάμεις, αλλά από «Ουκρανούς εθνικιστές», σύμφωνα με την παρουσιάστρια του Rossiya 1.
«Χρησιμοποιούν τους αμάχους ως ανθρώπινη ασπίδα, τοποθετώντας σκόπιμα συστήματα κρούσης σε κατοικημένες περιοχές και εντείνοντας τους βομβαρδισμούς πόλεων στο Ντονμπάς».
Την ίδια στιγμή, ο παρουσιαστής του Channel One ανακοινώνει πως τα ουκρανικά στρατεύματα «ετοιμάζονται να χτυπήσουν κατοικίες» και να βομβαρδίσουν αποθήκες με αμμωνία, σε «πράξεις πρόκλησης εναντίον αμάχων και ρωσικών δυνάμεων».
Τα γεγονότα στην Ουκρανία δεν αναφέρονται ως πόλεμος. Αντίθετα, η επίθεση περιγράφεται ως επιχείρηση αποστρατικοποίησης με στόχο στρατιωτικές υποδομές ή «ειδική [στρατιωτική] επιχείρηση για την υπεράσπιση των λαϊκών δημοκρατιών».
Σε όλη την κρατικά ελεγχόμενη τηλεόραση, παρουσιαστές και ανταποκριτές χρησιμοποιούν συγκινητική γλώσσα και εικόνες για να κάνουν «ιστορικούς παραλληλισμούς» μεταξύ της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» της Ρωσίας στην Ουκρανία και του αγώνα της Σοβιετικής Ένωσης ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία.
«Οι τακτικές των εθνικιστών που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να θωρακιστούν δεν έχουν αλλάξει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», λέει ο παρουσιαστής μιας πρωινής εκπομπής στο αδελφό κανάλι του Rossiya 1, Rossiya 24.
Κατηγορώντας την Ουκρανία
Το απόσπασμα απηχεί τους αναπόδεικτους ισχυρισμούς του Βλαντιμίρ Πούτιν την περασμένη εβδομάδα ότι η Ουκρανία χρησιμοποιούσε γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους ως ανθρώπινες ασπίδες.
Ενώ τα μέσα ενημέρωσης στη Δύση αναρωτιούνται εάν η επίθεση του Πούτιν δυσκολεύτηκε να σημειώσει γρήγορη πρόοδο, η ρωσική τηλεόραση παρουσιάζει τις ρωσικές επιχειρήσεις ως πολύ επιτυχημένες. Οι τακτικές ενημερώσεις δίνουν αριθμούς κατεστραμμένου ουκρανικού υλικού και όπλων. Περισσότερες από 1.100 εγκαταστάσεις στρατιωτικής υποδομής της Ουκρανίας έχουν απενεργοποιηθεί και εκατοντάδες κομμάτια εξοπλισμού έχουν καταστραφεί, αναφέρουν οι πρωινές ειδήσεις. Δεν γίνεται λόγος για θύματα από τη ρωσική πλευρά.
Σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ του BBC, τα πρωινά δελτία ειδήσεων της Ρωσίας μόλις και μετά βίας αναγνωρίζουν τις επιθέσεις του στρατού της σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας. Οι ανταποκριτές της κρατικής τηλεόρασης δεν κάνουν ρεπορτάζ από μέρη όπως το Κίεβο και το Χάρκοβο, στις δύο μεγάλες πόλεις δηλαδή που έχουν πραγματοποιηθεί βομβαρδισμοί σε σπίτια ανθρώπων. Αντίθετα, παραμένουν στο Ντονμπάς.
Μια γυναίκα στην Αγία Πετρούπολη παρακολουθεί τον Πούτιν στην τηλεόραση πριν από μερικές μέρες / Φωτογραφία: Getty Images
Αλλά μέχρι την απογευματινή έκδοση των ειδήσεων, το NTV αναφέρει επιτέλους το ειδησεογραφικό γεγονός που κυριάρχησε για ώρες κάλυψης στο BBC σε αυτό το στάδιο – τον βομβαρδισμό της πόλης του Χάρκοβο.
Ωστόσο, καταρρίπτει οποιεσδήποτε αναφορές ότι ευθύνονται οι ρωσικές δυνάμεις, χαρακτηρίζοντάς τις «πλαστές».
«Κρίνοντας από την τροχιά του πυραύλου, το χτύπημα έγινε από τα βορειοδυτικά, όπου δεν υπάρχουν ρωσικές δυνάμεις», λέει ο παρουσιαστής στις 16:00 ώρα Μόσχας. Τέσσερις ώρες αργότερα, ένα δελτίο του Rossiya 1 πηγαίνει παραπέρα, κατηγορώντας την ίδια την Ουκρανία για τον βομβαρδισμό.«Να χτυπήσει το Χάρκοβο και να πει ότι ήταν η Ρωσία. Η Ουκρανία χτυπά τους δικούς της και λέει ψέματα στη Δύση. Είναι όμως δυνατόν να εξαπατηθεί ο λαός;», αναφέρει.
Κατά τη διάρκεια ενός δελτίου στις 17:00, η παρουσιάστρια του Rossiya 1 σκιαγραφεί αυτό που λέει ότι είναι ο «κύριος στόχος» της Ρωσίας στην Ουκρανία: «Η άμυνα της Ρωσίας ενάντια στην απειλή από τη Δύση, η οποία χρησιμοποιεί τον ουκρανικό λαό στην αντιπαράθεσή του με τη Μόσχα».
Για να αντιμετωπίσει αυτό που περιγράφεται ως «ψευδείς ειδήσεις και φήμες» για την Ουκρανία που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο», ανακοινώνει ότι η ρωσική κυβέρνηση εγκαινιάζει έναν νέο ιστότοπο όπου «θα δημοσιεύονται μόνο αληθινές πληροφορίες».
Οι τηλεοπτικοί σταθμοί καλούνται από την υπηρεσία παρακολούθησης των μέσων μαζικής ενημέρωσης Roskomnadzor να ακολουθήσουν την επίσημη αφήγηση.
Ενώ τα δελτία ειδήσεων μιλούσαν για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, ο Βιάτσεσλαβ Νικόνοφ, παρουσιαστής υπέρ του Κρεμλίνου της εκπομπής του Channel One TV, «The Great Game» μίλησε για την αγάπη του για την Ουκρανία, παίρνοντας θέση όμως φυσικά υπέρ του Κρεμλίνου.
«Αγαπώ πολύ την Ουκρανία, αγαπώ τους Ουκρανούς. Έχω ταξιδέψει σε όλη τη χώρα πολλές φορές. Είναι πράγματι μια λαμπρή, υπέροχη χώρα. Και νομίζω ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται, φυσικά, να είναι μια ευημερούσα, φιλική χώρα… Η αιτία είναι δίκαιη. Θα είμαστε νικητές».
Όλο και περισσότεροι νεότεροι Ρώσοι τείνουν να λαμβάνουν τα νέα τους από ανεξάρτητους ιστότοπους ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όσο περισσότερο συνεχίζεται ο πόλεμος, τόσο περισσότερες εικόνες και βίντεο με νεκρούς στρατιώτες και αιχμαλώτους πολέμου βγαίνουν στην επιφάνεια. Γι’ αυτό και οι αρχές παίρνουν τα μέτρα τους.
Η Roskomnadzor διέταξε το TikTok να αφαιρέσει στρατιωτικό και πολιτικό περιεχόμενο στις προτάσεις της προς ανηλίκους, διαμαρτυρόμενη ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτά τα υλικά έχουν έντονο αντιρωσικό χαρακτήρα». Ζήτησε επίσης από την Google να αφαιρέσει αυτό που περιγράφει ως ψευδείς πληροφορίες σχετικά με τις αναφερόμενες απώλειες του ρωσικού στρατού.
Έχει δώσει επίσης εντολή στα μέσα ενημέρωσης να χρησιμοποιούν πληροφορίες μόνο από επίσημες ρωσικές πηγές όταν αναφέρουν την εισβολή, απαιτώντας να αφαιρέσουν οποιεσδήποτε αναφορές που κάνουν λόγο για «κήρυξη πολέμου» ή «εισβολή». Εάν δεν λάβουν μέτρα, απειλούνται με πρόστιμα και μπλοκάρισμα. Οι ιστότοποι του ανεξάρτητου τηλεοπτικού καναλιού Dozhd και του δημοφιλούς φιλελεύθερου ραδιοφωνικού σταθμού Ekho Moskvy έχουν αποκλειστεί για φερόμενες εκκλήσεις για εξτρεμισμό και βία και «συστηματική διάδοση ψευδών πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες του ρωσικού στρατού».
Το Facebook και το Twitter έχει ήδη μπλοκαριστεί από τη ρωσική κυβέρνηση, ενώ τη Δευτέρα η Μόσχα θα κλείσει το Ιντερνετ. Με απειλές για πρόστιμα και φυλακή για όσους μεταδίδουν το τι πραγματικά συμβαίνει στην Ουκρανία και όχι τα fake news της κυβέρνησης της Ρωσίας, το Κρεμλίνο προσπαθεί να κάνει το μαύρεο άσπρο και να κρατήσει στην άγνοια τους Ρώσους υπό το φόβο φυσικά διαδηλώσεων και εναντίωσης στην κυβέρνηση για τον άδικο και άγριο πόλεμο στην Ουκρανία.
Χαρακτηριστικά της προπαγάνδας του Κρεμλίνου ήταν και τα όσα έσπσυεσε να υποστηρίξει για το βομβαρδισμό μαιευτηρίου στη Μαριούπολη. Οι φωτό με τις έγκυες τραυματισμένες από το βομβαρδισμό να τρέχουν να σωθούν έκαναν το γύρο του κόσμου προκαλώντας φρίκη και αποτροπιασμό και φυσικά οργή για τις ενέργειες του Κρεμλίνου. Το Κρεμλίνο που επιχείρησε με ένα απίστευτο fake news να κάνει το μαύρο άσπρο και στη Δύση, λέγοντας ότι η τραυματισμένη έγκυος ήταν ηθοποιός και οι τραυματισμοί της μακιγιάζ. Καταφανή ψεύδη που εξόργισαν περαιτέρω την παγκόσμια κοινότητα ύστερα από τη διάπραξη ενός τρομακτικού εγκλήματος με το βομβαρδισμό του μαιευτηρίου. Το twiiter μάλιστα κατέβασε το tweet
