Το καλοκαίρι είναι ο μήνας που κάνουμε διακοπές, μπάνια, παίζουμε ρακέτες στην παραλία και… βρίσκουμε κατσαρίδες. Πολλές κατσαρίδες. Στο σπίτι, στο δρόμο, σε πλατείες… παντού. Οι περισσότεροι αναρωτιούνται αν αυτά τα μικρά (μερικές φορές όχι και τόσο) έντομα έχουν κάποια χρησιμότητα, όπως τα περισσότερα ζώα, στο οικοσύστημα. Κι όμως, έχουν…
Από τα 4.500 γνωστά είδη κατσαρίδων, μόλις τέσσερα θεωρούνται επικίνδυνα για τον άνθρωπο. Τα υπόλοιπα ζουν κυρίως στο περιθώριο της ανθρώπινης δραστηριότητας και έχουν αποδειχθεί πολύτιμη πηγή έμπνευσης για την επιστήμη.
Ρομπότ, προσθετικά μέλη και φάρμακα από κατσαρίδες
Το 1999 ο καθηγητής Ρόμπερτ Φουλ, από το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, κατασκεύασε εξάποδο ρομπότ που αντέγραφε τις κινήσεις τους, ξεπερνώντας εμπόδια με επιτυχία. Όπως τόνισε σε ομιλία του στο TED το 2014, οι ευλύγιστοι εξωσκελετοί τους προσφέρουν δυναμική σταθερότητα σε δύσκολα τερέν, κάτι που ίσως οδηγήσει ακόμη και σε ρομποτικούς εξερευνητές στον Άρη χωρίς ρόδες.
Η δομή των ποδιών τους αποτελεί πρότυπο για επιστήμονες όπως ο Ρόμπερτ Χόουι του Χάρβαρντ, που αναπτύσσει μηχανικό χέρι ικανό να γλιστρά και να τυλίγει αντικείμενα όπως οι κατσαρίδες.
Το 2014, φοιτητές του Πανεπιστημίου Jiao Tong παρουσίασαν κατσαρίδες με εμφυτευμένα μικροτσίπ, που μπορούσαν να ελεγχθούν με τη σκέψη. Ένας αξονικός τομογράφος κατέγραφε τα εγκεφαλικά κύματα των σπουδαστών και μετέτρεπε τα σήματα σε εντολές για τα έντομα. Σύμφωνα με τον επιβλέποντα καθηγητή, η μέθοδος μπορεί να αξιοποιηθεί για διασώσεις σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι κατσαρίδες παράγουν ισχυρά αντιβιοτικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νέα φάρμακα κατά ανθεκτικών βακτηρίων όπως το E. coli. Στην Κίνα μάλιστα, σε αρκετά νοσοκομεία χρησιμοποιούνται σιρόπια με επεξεργασμένα μέλη κατσαρίδας για τη γαστρεντερίτιδα.
Η αυξημένη ζήτηση έχει οδηγήσει στη δημιουργία «φάρμας κατσαρίδων» με εκατομμύρια έντομα. Από το 2010 η τιμή της αποξηραμένης κατσαρίδας έχει δεκαπλασιαστεί, ενώ στην Κίνα η τηγανητή αμερικανική κατσαρίδα θεωρείται εκλεκτός μεζές.
