Η εφηβεία αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο για τον εγκέφαλο, καθώς η ανάπτυξή του συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικοί υγείας τονίζουν εδώ και χρόνια ότι η χρήση κάνναβης σε μικρή ηλικία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γνωστική λειτουργία. Ωστόσο, μια νέα μελέτη έρχεται να αμφισβητήσει ορισμένες από τις παγιωμένες αντιλήψεις.
Τι υποστηρίζει η νέα έρευνα από το Άμστερνταμ
Επιστήμονες στην ολλανδική πρωτεύουσα, που θεωρείται και η «παγκόσμια πρωτεύουσα» της κάνναβης, θέλησαν να εξετάσουν σε βάθος τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της χρήσης του ναρκωτικού στην εφηβεία. Ενώ υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για βραχυπρόθεσμη μείωση της συγκέντρωσης και της μνήμης μετά τη χρήση, τα δεδομένα για τη γνωστική λειτουργία αργότερα στη ζωή παραμένουν περιορισμένα.
Οι ερευνητές μελέτησαν 5.162 άνδρες που γεννήθηκαν μεταξύ 1949 και 1961, παρακολουθώντας τη νοητική τους απόδοση για διάστημα 44 ετών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής, το 39,3% είχε κάνει χρήση κάνναβης κάποια στιγμή στη ζωή του, ενώ οι μισοί εξ αυτών είχαν ξεκινήσει πριν από την ηλικία των 18.
Τα ευρήματα που ανέτρεψαν τις προσδοκίες
Η γνωστική τους πορεία αξιολογήθηκε μέσα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις IQ. Τα αποτελέσματα εξέπληξαν ακόμη και τους ερευνητές:
Δεν εντοπίστηκε καμία σημαντική επιβλαβής επίδραση της χρήσης κάνναβης στη μακροχρόνια γνωστική εξασθένηση, ούτε συσχέτιση ανάμεσα στην ηλικία έναρξης και τη μετέπειτα γνωστική λειτουργία. Οι χρήστες κάνναβης εμφάνισαν κατά μέσο όρο 1,3 μονάδες χαμηλότερο IQ, διαφορά που οι επιστήμονες χαρακτήρισαν «μικρή και χωρίς κλινική σημασία».
Όπως αναφέρει η μελέτη:
Δεν αποδείχθηκε ότι η πρώιμη χρήση κάνει την πτώση των γνωστικών λειτουργιών ταχύτερη με την ηλικία.
Ακόμη και η συχνή χρήση δεν φάνηκε να επιβαρύνει σημαντικά τη γνωστική απόδοση σε σχέση με όσους κάπνιζαν σporadικά.
Παρά τα ευρήματα, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι χρειάζεται επέκταση της μελέτης και σε γυναίκες ή διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες για ασφαλέστερα συμπεράσματα.
Τι λένε οι ειδικοί που διαφωνούν
Παρά τα καθησυχαστικά στοιχεία της έρευνας, αρκετοί ειδικοί υγείας διατηρούν τις επιφυλάξεις τους. Ο Δρ. Λέιντ Σμιθ, πρόεδρος του Βασιλικού Κολλεγίου Ψυχιάτρων, έχει χαρακτηρίσει την πρώιμη χρήση κάνναβης ως «βούτηγμα του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου σε μια σούπα κάνναβης». Όπως έχει πει: «Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν ολοκληρώνει την ανάπτυξή του πριν τα μέσα της δεκαετίας των 20. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κάνναβη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης και ψύχωσης».
Το NHS επίσης προειδοποιεί ότι η κάνναβη μπορεί να επιδεινώσει υποκείμενες ψυχικές διαταραχές, ειδικά σε όσους ξεκινούν σε νεαρή ηλικία, σε όσους κάνουν βαριά χρήση ή καταναλώνουν ποικιλίες υψηλής δραστικότητας.
Το συμπέρασμα της έρευνας
Η νέα μελέτη φαίνεται να αμφισβητεί το κλασικό στερεότυπο του «τεμπέλη, νωθρού χρήστη» και δείχνει ότι η εφηβική χρήση κάνναβης ίσως να μην οδηγεί αυτόματα σε μακροχρόνια γνωστική παρακμή. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι ο κίνδυνος για ψυχικά προβλήματα παραμένει υπαρκτός – και δεν αποτελεί λόγο να αντιμετωπιστεί το ναρκωτικό με ελαφρότητα.
