Πρόκληση αυξανόμενης έντασης αποτελεί για τη δημόσια υγεία ο καρκίνος. Είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη με ανοδική, όμως, τάση καθώς δεν αποκλείεται σε λίγα χρόνια να ξεπεράσει τα καρδιαγγειακά, στην κορυφή.
Και στη χώρα μας, αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου, ωστόσο η Ελλάδα παρουσιάζει δυσμενέστερα στοιχεία θνησιμότητας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Συγκεκριμένα, σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27, η ανά 100.000 θνησιμότητα από καρκίνο στην Ελλάδα ήταν σημαντικά υψηλότερη: στην Ελλάδα παρατηρούνται 308 θάνατοι ανά 100.000 ανθρώπους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ των 27 ανέρχεται σε 289 θανάτους ανά 100.000 ανθρώπους (6,5% υψηλότερη θνητότητα στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ-27).
Μελέτη μαθηματικής μοντελοποίησης, που παρουσιάστηκε στο 31ο Ελληνικό Συνέδριο Κλινικής Ογκολογίας στην Αθήνα, εξέτασε τη σχετιζόμενη με τον καρκίνο θνησιμότητα στην Ελλάδα για το 2022, αξιοποιώντας δεδομένα θνησιμότητας από το Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Η έρευνα διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο έτος στη χώρα μας καταγράφηκαν 34.729 θάνατοι από καρκίνο, οι οποίοι αντιστοιχούν σε περίπου 95 θανάτους από καρκίνο στην Ελλάδα κάθε μέρα. Η πλειονότητα των θανάτων αφορά άνδρες σε ποσοστό 59%.
Η διαχείριση του καρκίνου αντανακλά το 0,8% του ΑΕΠ
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, ο καρκίνος σχετίζεται με την απώλεια 647.372 ετών ζωής (δηλαδή πόσα χρόνια αναμενόταν να ζούσε κάποιος αν δεν νοσούσε από καρκίνο), με την αναλογία μεταξύ ανδρών και γυναικών να ανέρχεται σε 60% και 40%, αντίστοιχα. Οι θάνατοι που προκαλούν το μεγαλύτερο βάρος σε χαμένα έτη ζωής ήταν ο καρκίνος του πνεύμονα (8.400 θάνατοι, 171.000 χαμένα έτη ζωής), του παχέος εντέρου (3.900 θάνατοι, 64.000 χαμένα έτη ζωής) και του μαστού (2.940 θάνατοι, 56.000 χαμένα έτη ζωής). Ο μέσος όρος χαμένων ετών ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας στην Ελλάδα υπολογίζεται σε σχεδόν 19 έτη.
Η μελέτη αναφέρεται και στα χαμένα έτη παραγωγικής ζωής (δηλαδή τα έτη πριν από τη συνταξιοδότηση), για τα οποία εκτίμησε ότι οι θάνατοι από καρκίνο οδήγησαν σε απώλεια σχεδόν 40.000 ετών δυνητικής παραγωγικότητας, με τους άνδρες να αντιπροσωπεύουν το 56,5% αυτών των θανάτων. Το κόστος της πρώιμης θνησιμότητας από καρκίνο στην Ελλάδα ανέρχεται σε 743 εκατομμύρια ευρώ. «Στο κόστος αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται το κόστος διαχείρισης του καρκίνου στην Ελλάδα. Αν συνυπολογιστεί και το κόστος διαχείρισης του καρκίνου στην Ελλάδα που εκτιμάται στα περί 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ο καρκίνος αντανακλά το 0,8% του συνολικού ΑΕΠ της Ελλάδος», ανέφερε ο επικεφαλής ερευνητής, Ηλίας Γκούντας, Value & Patient Access Manager της MSD Ελλάδος και μεταδιδακτορικός ερευνητής στην Ιατρική Κύπρου. Ο καρκίνος που σχετίζονταν με το μεγαλύτερο έμμεσο κόστος λόγω πρώιμης θνησιμότητας ήταν ο καρκίνους του πνεύμονα (περίπου 186 εκατομμύρια ευρώ).
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το παραπάνω επιδημιολογικό και οικονομικό φορτίο μπορεί να αποτραπεί σε σημαντικό βαθμό με παρεμβάσεις που στοχεύουν στην πρόληψη -όπως μείωση καπνίσματος, παχυσαρκίας ή εμβολιασμός κατά του HPV-, τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας. Τέλος, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι με τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, σε βάθος χρόνου θα προκύψει μια σαφέστερη εικόνα για την επίπτωση του καρκίνου στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στη χάραξη αποδοτικότερων πολιτικών δημόσιας υγείας.
